Ciemno, zimno, wiele osób kicha, prycha i choruję. Oczywiście, zanim sięgniemy po apteczne leki, próbujemy domowych sposobów na pozbycie się przeziębienia i grypy. I słusznie! Wiele z naturalnych, domowych metod leczenia faktycznie ma uzasadnienie naukowe, ale niektórym są przypisywane właściwości znacznie przewyższające faktyczne działanie. Przeanalizowałam już zasadność stosowania miodu do leczenie przeziębień w tym poście. Teraz czas na pozostałe metody. Dziś na tapecie: czosnek i cebula.
Czosnek
Zwyczajowo spożywany w trakcie choroby w różnej formie. Na łyżeczce z dodatkiem miodu. Rozgnieciony i rozsmarowany na kanapce. Dodawany do gorącego mleka.
Używany i znany w zasadzie we wszystkich zakątkach świata. Co nauka sądzi na jego temat?
Jego udowodnione prozdrowotne właściwości odnoszą się szczególnie do chorób naczyniowo-sercowych. Pojedyncze prace badawcze łączą spożywanie czosnku ze zmniejszeniem uciążliwych objawów, u osób cierpiących na choroby naczyniowo-sercowe. Wykazano, że spożywanie czosnku przez osoby z nadciśnieniem obniża je o ok. 8%. Może wydawać się niewiele, lecz takie efekty uzyskane trwale są naprawdę warte nieświeżego oddechu. Czosnkowi przypisywanych jest wiele innych właściwości, między innymi: obniżanie stężenia cholesterolu we krwi, działanie przeciwnowotworowe, działanie przeciwpasożytnicze, a nawet odstraszające komary. Jedne z nich są już potwierdzone naukowo, inne nie są wystarczająco dokładnie zbadane.
Skupmy się dziś jednak na przeziębieniu i grypie.
Związkiem odpowiadającym za te szerokie właściwości czosnku jest Allicyna. Czosnek, zanim zostanie „naruszony”(czyli jego komorki zostaną rozerwane) zawiera związek zwany alliną. W momencie, w którym zaczynamy go siekać lub wyciskać, enzym allinaza przekształca allinę w allicynę, która to właśnie odpowiada za charakterystyczny zapach świeżego czosnku i większość pożądanych przez nas właściwości zdrowotnych. Ogólnie rzecz biorąc, w naturze, jest to mechanizm obronny rośliny przeciw szkodnikom. Ostry zapach ma za zadanie odstraszyć szkodniki i zwierzęta, które zaatakują roślinę.
Dzieje się tam wtedy coś takiego:
Allicyna jest badana w kontekście przeziębień szczególnie z uwagi na swoje właściwości wiruso- i bakteriobójcze. Faktycznie wykazuje ona takie cechy, ale w badaniach „in vitro”, czyli prościej „w probówce”. Nie jest to zatem zbyt miarodajne. Badanie wpływu danych związków na ludzki organizm jest zazwyczaj znacznie bardziej skomplikowane i złożone. Właściwości bakteriobójcze allicyny w ludzkim organizmie nie zostały jednak jeszcze udowodnione, nie ma też dowodów na nieszkodliwość bardzo dużych dawek czosnku, które zazwyczaj są konieczne do uzyskania istotnego statystycznie efektu. Nie znaczy to oczywiście, że czosnek nie działa, jednak potrzeba większej ilości dobrze zaprojektowanych badań, aby to udowodnić i mówić o tym jako pewniku.
Z uwagi na bardzo dobre miejscowe działanie można jednak pokusić się o stwierdzenie, że czosnek będzie działał skutecznie miejscowo, kontaktowo, na infekcje górnych dróg oddechowych. Czyli jak najbardziej: kanapkę z czosnkiem i czosnek z miodem śmiało można stosować w infekcjach gardła ?
Małe badanie z 2011 roku wykazało, że duże dawki czosnku skutecznie (bo o 63%) chronią przed przeziębieniami, a jeśli owe wystąpią, to trwają krócej (o ok. 70%) i są mniej uciążliwe u osób, które czosnku jadły bardzo dużo, niż u grupy kontrolnej. To właśnie najsilniej udowodniona właściwość czosnku – zmniejszanie intensywności objawów podczas przeziębienia. Nie ma jednak jasnych i przesądzających dowodów ze strony nauki na jego działanie.
Warto dodać, że zawartość Allicyny w czosnku maleje wraz z upływem czasu. Oznacza to, że czosnek świeży będzie zawierał tego korzystnego związku znacznie więcej niż długo przechowywane główki. Prosta metoda do wykazania, czy mamy do czynienia z dużą ilością allicyny? Węch. Im bardziej intensywny zapach, tym więcej tego związku.Podsumowanie:
Mimo wielu obiecujących badań i obserwacji nad czosnkiem nie potwierdzono jednoznacznie jego działania jako skutecznego środka w leczeniu przeziębień. Nieco bardziej udowodnione jest jednak jego działanie skracające czas trwania przeziębień. Czy zatem warto go stosować? Według mnie, mimo wszystko — warto.
Cebula
Zasadniczo cebuli są przypisywane bardzo podobne właściwości jak czosnkowi. Zawiera ona jednak znacznie mniejsze ilości Allicyny i innych substancji bakterio- i wirusobójczych niż jej ostrzejszy brat. Dowody na jej działanie są jeszcze mniej potwierdzone niż w wypadku czosnku. Ale jest jej jedna bardzo popularna forma stosowana przy przeziębieniach….
Syrop z cebuli
Ten może z kolei działać bakteriobójczo (szczególnie w infekcjach gardła) ze względu na silną higroskopijność. Właściwość tą opisałam dokładnie we wpisie na temat MIODU, więc nie będę się powtarzać. Co prawda nie przeprowadzono żadnych badań z zastosowaniem syropu z cebuli, więc ciężko się do tego odnieść, jednak właśnie bycie stężonym roztworem cukru może wyjaśniać jego działanie.
Podsumowanie:
Czy cebula jest zdrowa? Niewątpliwie tak! Niestety nie ma udowodnionych właściwości wspomagających leczenie przeziębień, czosnek bije ją pod tym względem na głowę! Syrop z cebuli może mieć co prawda pewne właściwości pomagające przy leczeniu infekcji gardła, ale jeśli do tej pory go nie stosowałeś, nie zaczynaj.
Lepiej weź łyżkę miodu, wyciśnij na nią ząbek czosnku i połknij taką miksturę.
Kilka domowych sposobów leczenia przeziębień jeszcze zostało do przeanalizowania. Jeśli masz jakiś swój sposób, podziel się nim w komentarzu, zobaczymy, co na jego temat powie nauka.
Dziękuję za przeczytanie, zdrowia Wam wszystkim!
Przeczytaj też:
Źródła:
P. Nantz i in – Supplementation with aged garlic extract improves both NK and γδ-T cell function and reduces the severity of cold and flu symptoms: A randomized, double-blind, placebo-controlled nutrition intervention
K. Ried i in. – Effect of garlic on serum lipids: an updated meta-analysis
A. Marchese i in. – Antifungal and antibacterial activities of allicin: A review
Nahas, R; Balla, A „Complementary and alternative medicine for prevention and treatment of the common cold”. Canadian Family Physician. 57 (1): 31–6. PMC 3024156 . PMID 21322286.
Lissiman, E.; Bhasale, A.L.; Cohen, M. „Garlic for the common cold”. Cochrane Database of Systematic Reviews. 11 (11): CD006206. doi:10.1002/14651858.CD006206.pub4. PMID 25386977.
„Garlic at a glance”. National Center for Complementary and Integrative Health, US National Institutes of Health. 2014. Retrieved 2 November 2014.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3928210/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3024156/